Câu hỏi: Hai vợ chồng có chung một mảnh đất. Nhưng hiện nay chồng đã chết, muốn bán mảnh đất đó thì phải làm thế nào?
Trả lời: Theo Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng như sau: “Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân…”.
Tại Điều 213 Bộ luật dân sự năm 2015 cũng quy định về sở hữu chung của vợ chồng như sau:
“1. Sở hữu chung của vợ chồng là sở hữu chung hợp nhất có thể phân chia.
- Vợ chồng cùng nhau tạo lập, phát triển khối tài sản chung; có quyền ngang nhau trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung.”
Như vậy, khi người chồng mất đi thì phần tài sản của người chồng trong khối tài sản chung của vợ chồng trở thành di sản thừa kế. Theo quy định trên thì hai vợ chồng đều có quyền ngang nhau trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung vợ chồng. Khi người chồng mất đi thì ½ giá trị khối tài sản chung của vợ chồng sẽ trở thành di sản thừa kế.
Nếu người chồng mất đi mà không để lại di chúc thì di sản của người chồng sẽ được chia theo quy định của pháp luật.
Căn cứ theo Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
- Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại. Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
- Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
- Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Như vậy, ở trường hợp trên, các đồng thừa kế của người chồng có thể làm thủ tục công chứng văn bản khai nhận và phân chia di sản thừa kế theo quy định tại Điều 57 Luật công chứng năm 2014 tại tổ chức hành nghề công chứng nơi có bất động sản là di sản thừa kế của người chồng để lại.
Khoản 1 Điều 57 Luật công chứng năm 2014 quy định về công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản như sau:
“ Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần di sản mà mình được hưởng cho người thừa kế khác.”
Khoản 4 Điều 57 Luật công chứng năm 2014 quy định: “ Văn bản thỏa thuận phân chia di sản đã được công chứng là một trong các căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản.”
Vì vậy, ở trường hợp trên, nếu các đồng thừa kế của người chồng không có tranh chấp với nhau thì có thể liên hệ với tổ chức hành nghề công chứng nơi có bất động sản là di sản thừa kế để làm thủ tục khai nhận, phân chia di sản thừa kế. Sau khi đã làm xong thủ tục khai nhận và phân chia di sản thừa kế thì phải làm thủ tục đăng ký sang tên tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Đến khi hoàn tất các thủ tục trên, các đồng thừa kế có thể làm thủ tục chuyển nhượng mảnh đất đó theo quy định của pháp luật. Còn trong trường hợp các đồng thừa kế có tranh chấp với nhau về việc phân chia di sản thừa kế thì có thể khởi kiện yêu cầu Tòa án chia thừa kế theo quy định của pháp luật.
Phạm Thị Thảo – Công chứng viên
Văn phòng công chứng Nguyễn Dũng
Điện Thoại: 024. 6288 6788/ 024.688 6789
Hotline : 094 208 7777
Email: thaopt@congchungnguyendung.vn
